ایرج جان، از اینکه پیگیر بحث هستی ممنونم. من در پاسخ به اشکال شما در نظر قبلی ام توضیح دادم که put perfume on فعل عبارتی یا ترکیبی است. در واقع put something on به معنای پوشیدن (لباس و کفش) یا زدن عطر است. من اینطور میفهمم.
به هر رو، در چند نظر قبلی ام قصدم این بود که با ذکر برخی شواهد نشان دهم در برگرداندن زبان انگلیسی به فارسی انتخاب فعل «عطر زدن» منطق درستی دارد.
تشکر

دوست عزیز. سلام
چقدر جالب زمینه فرهنگیِ کابرد واژه ی «عطر زدن» را در جامعه ی خودمان را بیان کردید. حظ بردم. ممنونم از شما

«سعدی عطربازها»

مسیح عزیز
نوشته های شما مرا به یاد زنده یاد علی حاتمی می اندازد؛ کارگردان نامدار (و بسیار محبوب من) که بواسطه ذوق شاعرانه و سرشارش در نوشتن فیلمنامه ها به «سعدی سینمای ایران» لقب گرفت. ما در سایت عطرافشان «سلطان عطربازهای ایران و توران» داریم. لقب «سعدی عطربازها» هم برازنده ی شماست!
تا نظر دوستان مان چه باشد؟
ارادت

درود بر آقا ایرج عزیز
عجب! من فکر کردم که به قول جناب سخی عزیز بحث «ختم بخیر» شده و شما هم پذیرفتید که «عطر زدن» می تواند درست باشد!! :)
از شوخی که بگذریم در پاسخ به نظر جنابعالی باید بگویم که به نظر من «put perfume on» فعل است اما فعل عبارتی (Phrasal Verb) است. (همانطور که می دانید فعل عبارتی متشکل از یک فعل اصلی و کلمات یا حروف دیگر است).
و همانطور که در نظر قبلی ام اشاره کردم فعل عبارتی مذکور همانند wear perfume می تواند به معنای «عطر زدن» باشد.
یک مثال دیگر می آورم که دقیقا در دیکشنری مک میلان آمده:

to put perfume on your skin or on the surface of something

گفتن ندارد که در اینجا «put perfume on» به معنای «عطر زدن به پوست یا سطح چیزی (مثلا لباس)» است.

چنانچه همچنان دلتان با «عطر زدن» نیست، سلمنا :)

با مهر

مسیح عزیز
عرض ادب و احترام

شاهد آن نیست که موییّ و میانی دارد
بندهٔ طلعتِ آن باش که آنی دارد

به تعبیر حافظ شیرازی در رخساره ی بیان شما «آنی» نهفته است که تحسین برانگیز و زیباست.
واقعا «عطر» چه پدیده ی ذوابعادی است! روان شناسی اجتماعی، زیبا شناسی، فلسفه و عرفان، اقتصاد بازار، زبان شناسی، جامعه شناسی و ... را به میدان بحث و نظر آورده. لذت درک اینها کم از لذت رایحه ی خود عطر ندارد.
سپاس

آقا محسن عزیز سلام. ممنونم از شما. عطرافشان برای همه ما کلاس درس است.
با شما موافقم که مصرف عطر به عنوان یک کالای فرهنگی در ایران آنهم با این مقیاس پدیده ای نسبتا متاخر است (به دلایلی همچون گسترش مدرنیته، رشد طبقه متوسط، شکل گیری سبک های زندگی جدید و ...). بنابراین مناقشه یا ابهام بر سر زبان و مفاهیم پیرامون آن در زبان فارسی نیز وجود دارد. اما اینکه می فرمائید لفظ «پوشیدن» را بکار ببریم تا عمومیت پیدا کند واقعا نمیدانم چنین اتفاقی ضرورتا می افتد یا خیر. چون فکر میکنم زبان هر ملتی لزوما مطابقِ اوامر دیکته شده یا اقدامات برنامه ریزی شده تغییر نمی کند. عوامل مختلفی در رواج برخی واژگان یا طرد برخی دیگر وجود دارد. عجالتا تا الان در جامعه ایرانی عمومیتی در کاربست «عطر پوشیدن» شاهد نیستیم. شما فرمودید که «من فکر نمی کنم کسانی که می گویند "عطر پوشیدن"، ترجمه تحت الفظی کرده باشند». بحث اینست که چه کسانی این معادل را وارد زبان فارسی کرده اند؟ تجار؟ مسافران به غرب؟ نسل اول عطربازان؟ چه کسانی؟ معلوم نیست. اما حداقل این موضوع معلوم است که زبان شناسان و متخصصان این حوزه تا کنون بر عبارت «عطر پوشیدن» صحه نگذاشتند. اما چه بسا که به گفته شما در دهه های آینده همه عطر بپوشیم و عطر نزنیم!
قربان شما

بزرگوارید شما. بله، عرض من از همان ابتدا بر سر کاربرد واژگان آسان تر و متعارف تر بود وگرنه من خودم مطمئن نیستم که واقعا اطلاق «پوشیدن» برای عطر در زبان فارسی غلط باشد. من از علم زبان شناسی سررشته ای ندارم و البته به فراخور تحصیلات دانشگاهی ام کتابهایی را به فارسی ترجمه کردم. به همین خاطر این بحث برای من جالب آمد و خواستم با دوستان وارد گفتگو شوم تا ببینیم موضوع از چه قرار است.
با احترام

در ادامه نظر قبلی ام، این را هم بگویم که در «فرهنگ معاصر» کلمه perfume در حالت اسم به سه معنای 1.عطر 2. بوی خوش 3. رایحه و در حالت فعل به معانی 1. معطر کردن 2. عطرآگین کردن و 3. «عطر زدن به» آمده است.

جالبه حتی در دیکشنریِ Longman در تعریف فعل perfume آمده:
to put perfume on something
در اینجا put on می تواند به معنای هم «پوشیدن» و هم «زدن» باشد؛ که دومی به نظر درست تر است.
فکر کنم نیازی نباشد که از وبستر، کمبریج و اکسفورد هم شاهد مثال بیاورم.

عجالتا قبول کنیم که عطر «زدن» غلط نیست.

(چنانچه زیاده گویی شد پوزش میخوام).

درود بر شما
از توضیحات جنابعالی و سایر دوستان ممنونم.
با احترام به نظر دوستان من همچنان معتقدم در زبان محاوره کاربرد «پوشیدن» برای عطر «نامأنوس» و مصداق بارز «دشوار گویی» در زبان فارسی است.
ساده و مختصر بگویم:
1. خاستگاه عبارت «پوشیدن عطر» زبان انگلیسی است و نه فارسی. «پوشیدن عطر» یک گرته برداری نعل به نعل از زبان انگلیسی است. این عبارت دقیقا ترجمه تحت الفظی از انگلیسی (برای نمونه، Wear Perfume) به فارسی است.
اما نکته اینجاست که معادل فارسی wear فقط «پوشیدن» نمی شود. این واژه بنا به دلایل مختلف در ساختار زبان فارسی معانی مختلفی به خود می گیرد:
(لباس) پوشیدن
(کفش) پا کردن
(کلاه) گذاشتن
(دستکش) دست کردن
(آرایش) کردن یا داشتن
(ریش) داشتن یا گذاشتن
و
(عینک، کراوات، لنز و عطر) «زدن» (نگاه کنید به فرهنگ معاصر)

بنابراین نمی توان معنای wear را به «پوشیدن» منحصر کرد. زبان شناس برجسته محمدرضا باطنی در «فرهنگ معاصر» و مآخذ دیگر در مورد عطر و کراوات و عینک از معنای «زدن» استفاده کرده است.

2. نمی خواهم بگویم که گرته برداری معنایی از زبان های دیگر مثل انگلیسی لزوما غلط است. این گرته برداری ها در بسیاری مواقع به زبان فارسی غنا بخشیده و حتی عمومیت هم یافته است.
مثلا مغزشویی (brain washing) یا روی کسی حساب کردن ( count on somebody ) و صدها نمونه دیگری که وجود دارد.
با این استدلال «پوشیدن عطر» هم می تواند درست باشد اما سئوال اصلی اینست که آیا کاربرد آن ساده و متعارف هست؟ جواب من: نیست! به همان دلیل که که ما به ندرت می گوییم به خود «عطر فشاندیم» (عطر فشاندن در لغت نامه دهخدا آمده است).
شاید کسی بگوید خب متعارف نباشد ما که عطرباز هستیم ساختارها را می شکنیم و از «پوشیدن» استفاده می کنیم. بله اجتماع عطربازان می توانند خود را آوانگارد بدانند و واژگان خاص خودشان را داشته باشند. همانطور که پزشکان و ادبا و سایرین دارند. اما بحث ما درباره زبان معیار است؛ زبان محاوره و گفتاری رایج و عام در جامعه و نه زبان اختصاصی گروهی خاص!
بنابراین بحث من زبان شعر یا هنری یا فلسفی نیست. لطفا اقسام زبان (علمی، فلسفی، ادبی، عرفانی و ....) را با هم خلط نکنیم. این زبانها به گفته ویتگنشتاین قواعد و بازی خودشان را دارند.

مخلص کلام: اگر شما به همکارتان در محل کار میگویید «من صبح به خودم عطر فشاندم و آمدم». پس حتما می توانید بگویید که «من صبح عطر پوشیدم و آمدم». ولی من ترجیح می دهم بگویم «من صبح به خودم عطر زدم و آمدم».

ارادت

درود بر شما

به نظر من هم «پوشیدن عطر» یک گرته برداری نعل به نعل از زبان انگلیسی است. نمی دانم چرا از بکارگیری عبارات مأنوسی نظیر «عطر زدن» یا «استفاده از عطر» اجتناب می کنیم؟

تشکر