سلام و عرض ادب خدمت همه دوستان عطرافشانی
مطلبی در مورد نت آلدهید پیدا کردم که برای آشنایی شما عزیزان با این نت درهمین جا کپی کردم ، این نت در این ادوکلن استفاده شده.

اول از همه آلدهید (Aldehyde) از کجا اومده؟ حد فاصل سالهای 1840 تا 1850 میلادی بود که یک معلم شیمی آلمانی به نام یوستوس فرای هر فون لایبیش (Justus Freiherr von Liebig) از ادغام دو کلمه ی لاتین الکل (Alcohol) و دهیدروژناسیون (Dehydrogenation) اسم آلدهید رو انتخاب کرد.

حالا چرا این دوتا کلمه؟ خب دهیدروژناسیون یعنی فرآیند از دست دادن هیدورژن. الکل رو هم که کشف زکریای رازی خودمون بوده و همتون میشناسید. موضوع این بود که در طی فرآیند هیدروژن گیری از الکل ماده ای به دست می اومد که خواص ویژه ای داشت و اینطوری شد که اسمش رو گذاشتند "آلدهید". اجازه بدید لب کلام رو بگم، این واژه اسم یک دسته از ترکیبات هست و نه یک ترکیب مشخص به تنهایی! مثل وقتیکه گل ها رو دسته بندی میکنیم یا مثل وقتیکه نت های چوبی رو دسته بندی می کنیم. اینجا هم با یک دسته به اسم آلدهیدها طرف هستیم.

از نظر علمی برای نامگذاری آلدهیدها از پسوند "آل" یا آوردن کلمه ی "آلدهید" در انتهای اسم ترکیب استفاده میکنند. همونطوری که در عکس زیر هم میبینید یکسری از آلدهیدها روایح میوه ای، گورمند (خوراکی مانند) و یا حتی گلی میتونند داشته باشند.



واقعیت اینه اگه بخوایم با تعریف علمی پیش بریم، حتی وانیلین هم یکجور آلدهید به حساب میاد! اما عطرسازها اونقدرها هم با تعاریف علمی منطبق پیش نمیرن و اصول خودشون رو‌ دارن. اینجاست که برای مخاطب یک سوال بزرگ پیش میاد: اگر اینهمه آلدهید در عطرسازی داریم پس عطرهای آلدهیدی کدومان؟

از دید عطرسازی تنها دسته مشخصی از آلدهیدها هستند که «عطرهای آلدهیدی» رو میسازند، دقیقا اونایی که از آلدهیدهای اصطلاحا "اشباع شده"* در ترکیبشون استفاده شده که کارکتر بویایی چرب و وَکسی (مومی) مشخص و بخصوصی دارند. رایحه ای شبیه به سوختن ناقص پارافین که این بو رو میتونیم از شمعی که تازه خاموش شده حس کنیم.

این دسته از ترکیبات دارای رایحه قوی و شدیدی هستند در حدی که فقط وقتی به اندازه یا کمتر از 1% رقیق بشن، میتونه بوی خوشایندی داشته باشه. برای سادگی، اسمشون رو منطبق با تعداد اتمهای کربن مشخص میکنند. مثلا به هپتانال میگن آلدهید کربن7 یا آلدهید7کربنه و بطور مشابه به دکانال میگن آلدهید کربن10 یا آلدهید10 کربنه.

اما اگر با خودتون فکر کردید همه ی آلدهیدهای این دسته خوشبو هستند و در عطرسازی جای دارند باید بگم که اینطور نیست! برای مثال آلدهید یک و دو کربنه رایحه ی خشن و در کل ناخوشایندی دارند که در عطرسازی هیچ کاربردی نداره. آلدهیدهای با بیش از 15 اتم کربن در این خانواده هم کلا بی بو هستند. این بین، مطابق با لیستی که در ادامه اومده میتونیم روی این چندتا ترکیب حساب کنیم.

نام توصیف رایحه

آلدهید C8لیمویی

آلدهید C9پرتقالی

آلدهید C10پرتقالی

آلدهید C11وَکسی تا حدی رُزی

آلدهید C12

صابونی

کارکتر تقریبا یکسان این چندتا آلدهید، رایحه ی منحصربفرد و خاصیه که یکی از معروفترین عطرها در این زمینه، شنل نامبر فایو کبیر هست. شنل نامبر فایو همونطوری که در عکس میتونید ببینید ترکیب سه آلدهید کربن10 و 11 و 12 هست. بهمین ترتیب آکورد آلدهیدی در عطرها نمایانگر روایح فرش، تمیز، کمی صابونی و کمی پرتقالیه. حسی که داره مثل وقتیه که لباسی از جنس پارچه ی لینن (کتان) رو اتوکشی کنید.

سپاس و بدرود

سلام جناب سخی دوست داشتنی

بصورت خیلی اتفاقی قیمت این ادوکلن رو تو سایت دیدم و گفتم یه مرور خاطره ای کنم که کامنت شما رو دیدم و خوندم ، واقعا یادش بخیر...
من همون سال ۷۳ این ادوکلن رو به قیمت ۵۵۰۰ تومن خریدم ، سایز ۶۰ میل ، فقط به خاطر این که تازه اومده بود و خیلی سروصدا راه انداخته بود.البته اون موقع نوشته های روی جعبه و شیشه سبز فسفری بود و شیشه مشکی رو بسیار جذاب کرده بود.واقعا از زمان خودش جلوتر بود ، بوی تند و تیز و با پخش انفجاری ، من خودم اکثر مواقع سردرد میگرفتم ولی ۵۵۰۰ پول داده بودم و کار منحصر بفردی بود.

اونموقع هم مثل الان کل کل نت بود ، اصلا تو نت و آکورد و رایحه نبودیم ، میگفتن عجب ادکلنی زدی ، اوکی میشدی و کلی حال میکردی.
الان همه چی عوض شده وقتی از ادوکلن یا عطرت داری تعریف میکنی ، وقتی داری از پل نت ها و روایح رد میشی باید خیلی مواظب باشی تا اهرم انفجار فشرده نشه تا فیلم عمر مختار برات تداعی بشه.
قیمت الانش رو دیدم بالای ۶ میلیون هست و خیلی بالاتر از هم دوره های خودش و فکر نمیکنم اون کیفیت رو هم داشته باشه

شرمنده طولانی شد

سپاس

سلام و عرض ادب خدمت علیرضای عزیز ، استاد گرانقدر
ممنون از توضیحات پربارتون
بنده میخواستم یک نکته رو عرض کنم
همانطور که جنابعالی اشاره کردید امبر و عنبر کاملا متفاوت هستند در واقع عنبر یک کلمه عربی هست و کلمه امبر رو از اون تقلید کردند.
اما به نظر من در دنیای عطر یا حداقل در بخش اطلاع رسانی عطر ها یک اشتباه بزرگ رخ داده و اون این هست:
در مورد رایحه های شرقی ، در واقع کلمه ی شرقی در این جا به کل سرزمین های شرقی اشاره دارد و این عبارتی است که غربی ها برای اشاره به عطرهایی که خواستگاه و منشاء اولیه ی مواد به کار رفته در آن به شرق برمی گردد، به کار می برند.
حالا با توجه به این که امبر یا کهربا( کاه ربا: در اثر مالش کاه را به خود جذب میکند) منشا و منابعش در اروپا هست و بوی ناشی از اون هم بوی دودی و صمغ گونه هست ، چرا باید به عنوان یک رایحه شرقی در نظر گرفته بشه؟
البته که امبری که در هرم بویایی عطر ها قرار داره واقعی نیست و بازسازی شده است ولی همین بازسازی ، اون رو به سمت یک رایحه گرم و شیرین و مشک گونه برده و بسیار نزدیک به عنبرگریس کرده و باعث تشابه بین این دو ماده کاملا متفاوت شده. مثال بارزش هم همین سایت فرگرنتیکا ، امبر و عنبر رو بصورت امبر یا عنبر تعریف کرده .
وقتتون رو گرفتم عذرخواهی بنده رو بپذیرید
خوب و خوشبو باشید

سلام جناب آرشیتکت عزیز عرض ادب

ممنون از توصیف خیلی خوبتون ، یک سوال برام پیش اومده و اون این که رایحه آمبر تو این کار بصورت آکورد هست یعنی با نتهای دیگه بازسازی شده؟ چون نت آمبر توی هرم بویایی نیست ، البته من این کارو تست نکردم.

سپاس

سلام Ebi عزیز

من به پیشنهادت عمل کردم و همونجور که گفتی خاطره خیلی شیرینی شد.

سپاس

ما ایرانی هستیم و مسلط به زبان فارسی.
عبارت « بدون رز و فضای زیارتی» با عبارت «بدون فضای رز زیارتی» متفاوت است جناب.
فارسی را پاس بداریم.

شما همین الان جواب خودتون رو خیلی ساده دادید :
ببخشید از عبارت های «رز و ادویه کمترش» و « بدون رز و فضای زیارتی» تو یه کامنت چه برداشتی باید کرد؟؟؟ بالاخره رز هست یا نه ؟ من این و متوجه نمیشم!!!

اولا در توصیفی که خودتون از این کار ارائه دادید به حضور نت های رز و زعفران با تشبیه به اون دم نوش ها خیلی جلوه دادید ولی در ادامه حضورشون کمرنگ کردید این یک تناقض
دوما در کامنت پاسخ به بنده به کار بدون رز اشاره کردید این دومین تناقض
در مورد نام این کار هم بنده نظرم رو خیلی واضح گفتم ، lost in desert، هرگز اون صحرای عربی رو با این روایح نتونسته به تصویر بکشه و این کار با وجود روایح عود و رز و زعفران بیشتر کهربا محور شده. صحرایی که خود شما در ابتدا با رز و زعفران به تصویر کشیدید در آخر بدون رز شد.

جناب افتخاریان
قصد ناراحت کردن شما رو نداشتم و اگر چنین اتفاقی افتاده من عذر خواهی میکنم
در مورد این کار ، نظرات هر دو ما در سایت ذکر شده و قضاوتش با دوستان
در مورد هویج و آبش هم اگر منظورتون آب هویج بستنی بوده که خیلی هم عالی
ولی اگر منظورتون یک لیوان آب هویج با یک عددهویج داخلش هست من جایی ندیدم
دیگه هرکسی فرق بستنی و هویج رو میدونه

سلام
این کار کلکسیونی از روایح هست و بسیار شیک و لوکس به حساب میاد
انواع آکوردهای
اسپایسی، گلی ، چوبی ، شیرین ... ،
بعید هست خوشتون نیاد ، الان فصل مناسبی برای استفاده از این کار هست.