صنعت عطرسازی و تغییرات اقلیمی: چالش‌های آینده
جلوه لطیف یاس در یک شامگاه گرم تابستانی، غنای خاکی‌ـ‌زمینی چوب صندل، درخشش انفجاری و مرکباتی ترنج و صدها رایحه دیگر، همگی جزو روایح نمادین و مشهوری هستند که اساس و بنیان صنعت عطرسازی را خلق می‌کنند. هنر عطرسازی در طی قرن‌های متوالی شکوفا شده است، اما این هنر باستانی اکنون با چالشی بی‌سابقه روبه‌رو است: تغییرات اقلیمی. با گرم‌تر شدن سیاره زمین درواقع هنر عطرسازی هم درحال تغییر و دگردیسی است و تأثیر گرمایش زمین بر گیاهان عطرساز به یکی از دغدغه‌های عطرسازی و تولیدکنندگان عطرها تبدیل شده. مواد اولیه گیاهی که روح پویای عطرها را می‌سازند روزبه‌روز بیشتر در برابر تغییر الگوهای آب‌وهوایی، تغییر زمان‌بندی فصل‌ها و بحران‌های زیست‌محیطی آسیب‌پذیر می‌شوند، تا جایی که اکنون می‌توان از کمبود منابع طبیعی عطرسازی هم صحبت کرد. برای سازندگان عطرهای نیش که به استفاده از ناب‌ترین ترکیبات طبیعی افتخار می‌کنند، این تغییرات اقلیمی فقط یک چالش تجاری نیستند، بلکه یک تهدید وجودی برای هنر آنها به‌شمار می‌روند. قضیه فقط این نیست که آیا قیمت عطر دلخواه شما در سال آینده گران‌تر می‌شود یا نه، بلکه با بحران بزرگی مواجه هستیم: آیا احتمال دارد که بعضی از روایح طبیعی برای همیشه ناپدید شوند و دیگر در دسترس عطرسازان نباشند؟ همین بحران عظیم است که این سنت هنری کهن را به تطبیق‌دهی خودش با شرایط جدید، نوآوری و گاهی اوقات حتی بازآفرینی وادار می‌کند. در ادامه از جنبه‌های مختلف به نقش تغییرات اقلیمی در صنعت عطرسازی، تأثیر گرمایش زمین بر گیاهان عطرساز، کمبود منابع طبیعی عطرسازی، عطرهای پایدار محیط زیست و صنعت سبز عطرسازی می‌پردازیم.
تاثیر مستقیم تغییرات اقلیمی بر مواد اولیه طبیعی در صنعت عطرسازی
آفرینش عطرها با مواد اولیه خام و طبیعی شروع می‌شود ــ گل‌ها، چوب‌ها، گیاهان، صمغ‌ها، ادویه‌هایی که نمایه آروماتیک پیچیده عطرها را می‌سازند. این ترکیبات گیاهی در برابر تغییرات اقلیمی مانند گرمایش زمین آسیب‌پذیر هستند و آسیب‌های ناشی از این تغییرات فقط به دسترس‌پذیری مواد اولیه خام محدود نمی‌شوند بلکه کمبود منابع طبیعی عطرسازی را هم به‌دنبال دارند.
کاهش بارآوری و تغییر در الگوی برداشت
تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که ترکیبات اساسی و مهم در عطرسازی مانند یاس و اسطوخودوس، به‌دلیل تغییرات اقلیمی و مشکلاتی مانند تأثیر گرمایش زمین بر گیاهان عطرساز، در طی سال‌های اخیر با کاهش ۱۵ تا ۳۰ درصدی در بارآوری مواجه شده‌اند. این کاهش را نمی‌توان نوعی نوسان جزئی حساب کرد، زیرا چالش‌های واقعی و مهمی را برای عطرسازانی که همیشه به عرضه مداوم این محصولات متکی هستند، به‌وجود می‌آورد.
در منطقه پرووانس (فرانسه)، مزارع اسطوخودوس که قرن‌هاست اسانس‌های روغنی یا عطرمایه‌های طبیعی تولید می‌کنند، با تابستان‌های گرم‌تر و خشک‌تر دست‌وپنجه نرم می‌کنند که از پیامدهای تأثیر گرمایش زمین بر گیاهان عطرساز است. زمان‌بندی برداشت محصول تا چندین هفته نسبت به هنجارهای تاریخی تغییر کرده است و بعضی از مناطق کشت سنتی هم دیگر به‌طور کلی برای بارآوری محصولاتی مانند اسطوخودوس نامناسب هستند. پس عجیب نیست که امروزه از کمبود منابع طبیعی عطرسازی صحبت کنیم. به‌علاوه، کشت و برداشت یاس هم که به‌عنوان یکی از عناصر طبیعی و مهم در صنعت عطرسازی شناخته می‌شود، در مناطق کشت سنتی مانند هند و مصر با چالش مواجه شده است. این گل‌های سفید و ظریف که دقیقا در لحظه مناسب باید به‌طور دستچین جمع‌آوری شوند، به‌دلیل تغییر در الگوهای فصلی، طبق الگوهای زمانی پیش‌بینی‌ناپذیر و ناگهانی شکوفا می‌شوند. اگر زمان‌بندی برداشت با لحظه گل‌دهی یاس تناسب نداشته باشد، مولکول‌های معطر و گران‌بهای یاس از دست می‌روند.
دگرگونی‌های مولکولی: وقتی که خود عطر تغییر می‌کند
شاید نگران‌کننده‌ترین مسئله برای سازندگان عطرهای نیش و خاص، نحوه تاثیرگذاری تغییرات اقلیمی بر خود ترکیب مولکولی نهفته در اسانس‌های روغنی یا عطرمایه‌ها است. پس مشکل فقط کمبود منابع طبیعی عطرسازی نیست، بلکه مشکل به دگرگونی در ساختار اساسی مواد اولیه عطرسازی هم سرایت می‌کند.
گیاهان نوعی ترکیبات معطر و آروماتیک تولید می‌کنند و این ویژگی به بقای آنها در طبیعت ربط دارد. پس وقتی که شرایط زیست‌محیطی تغییر می‌کنند، ترکیبات معطر شکل‌گرفته در گیاهان هم دگرگون می‌شود. دمای بالا، افزایش گرمایش زمین، خشکسالی روزافزون و تغییر شرایط خاک همگی جزو عواملی هستند که می‌توانند تعادل طبیعی در ساختار مولکول‌های گیاهان را تغییر بدهند و نمایه بویایی یک گیاه را دچار تغییر کنند. برای مثال، خس‌خس با رشدیابی در شرایط خشکسالی، ترکیبات معطر متفاوتی را نسبت به حالت عادی تولید می‌کند. پس در این صورت، اسانس روغنی گرفته‌شده از خس‌خس می‌تواند جلوه‌های خاکی‌ـ‌زمینی همیشگی و مورد انتظار عطرسازان را نداشته باشند و درنتیجه عطرسازان را به تغییر در فرمولاسیون عطرهایشان وادار کند.
تغییرات جغرافیایی: ظهور سرزمین‌های جدید
با نامناسب‌تر شدن مناطق کشت سنتی برای پرورش بعضی از گیاهان، کشت آنها به مناطق جدید منتقل شد. این جابه‌جایی جغرافیایی به ظهور سرزمین‌های جدید منتهی شد ــ ترکیبی منحصربه‌فرد از خاک، اقلیم، آب‌وهوا و شرایط رشدیابی که بر نمایه آروماتیک گیاه مورد نظر تاثیر می‌گذارد.
چوب صندل که برای مدت‌زمان بسیار طولانی از هند می‌آمد و اکنون عمدتا از استرالیا تهیه می‌شود، نمونه‌ای از این ماجرا است که تغییر دادن مکان‌های کشت و رشد چگونه بر رایحه نهایی تاثیر می‌گذارد. چوب صندل استرالیایی اساسا نمایه آروماتیک متفاوتی نسبت به چوب صندل هندی دارد ــ بافت خامه‌ای یا کرمی کمتر، شیرینی کمتر، با سویه‌های تندتر و تیزتر. عطرسازانی که با اسانس‌های روغنی طبیعی کار می‌کنند، مجبورند که فرمولاسیون عطرهایشان را با این تفاوت‌ها سازگار کنند و درواقع فرایند تطبیق‌یابی خاصی را پشت سر بگذارند.
بعضی از خانه‌های عطرسازی هم می‌کوشند که این تغییرات جغرافیایی را به فرصت‌های خلاقانه تبدیل کنند و عطرهایی را بسازند که اساسا بر مبنای خصوصیات همین سرزمین‌های جدید طراحی شده‌اند. یعنی به‌جای مبارزه با چنین تغییراتی، آنان همین تغییرات را به بیان هنری خودشان اضافه می‌کنند و عطرهایی را می‌آفرینند که داستان سیاره درحال دگرگونی ما را روایت می‌کنند.
اثر پروانه‌ای: از مزرعه تا بطری
پیامدهای تغییرات اقلیمی و تأثیر گرمایش زمین بر گیاهان عطرساز تا قلمروهایی بسیار فراتر از مزرعه‌ها و جنگل‌هایی می‌رود که برای کشت و برداشت مواد اولیه عطرسازی مهم هستند. واقعیت این است که کل زنجیره تأمین عطرها، از کاشت و برداشت تا فرمولاسیون نهایی، تحت تاثیر تغییرات اقلیمی قرار می‌گیرد.
آسیب‌پذیری زنجیره تأمین
صنعت عطرسازی به شبکه‌های تأمین جهانی و پیچیده‌ای وابسته است که در طی نسل‌ها گسترش یافته‌اند. تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین مستقیما این شبکه‌های تأمین را در معرض آسیب‌دیدگی قرار می‌دهند. برای مثال، حوادث آب‌وهوایی بحران‌ساز می‌توانند تمام گیاهان کشت‌شده را در عرض چند دقیقه نابود کنند. در سال ۲۰۱۸ بود که طوفا گیتا، محصولات وانیل را در ماداگاسکار ویران کرد و قیمت وانیل ماداگاسکار را از ۲۰ دلار به‌ازای هر یک کیلوگرم به بیش از ۶۰۰ دلار رساند. این نوسانات قیمتی شدید و سرسام‌آور برای عطرسازانی که قدرت خرید کمپانی‌های بزرگ را ندارند، شدیدا ویرانگر هستند.
اخلال در فرایند حمل‌ونقل به‌واسطه تغییرات اقلیمی نیز زنجیره تأمین را تهدید می‌کند. بسیاری از مواد اولیه عطرسازی برای جابه‌جایی به کنترل دقیق دما یا شرایط نگهداری خاصی نیاز دارند. هرچقدر که میزان بروز حوادث اقلیمی بحران‌ساز بیشتر شود، رعایت این اصول استاندارد در فرایند جابه‌جایی نیز چالش‌برانگیزتر و هزینه‌زاتر خواهد شد.
نوسانات قیمت و چالش‌های دسترسی
کمبودهای ناشی از تغییرات اقلیمی باعث افزایش قیمت بسیاری از مواد اولیه مهم در صنعت عطرسازی شده‌اند. برای مثال، رز صدپر (که مثلا در گراس فرانسه کشت می‌شود) یکی از گران‌بهاترین مواد اولیه در عطرهای طبیعی رده‌بالا است که هزینه تولید آن اکنون افزایش شدیدی داشته، زیرا بارندگی‌های غیرقابل‌پیش‌بینی و تأثیر گرمایش زمین بر گیاهان عطرساز اساسا کشت و برداشت رز صدپر را با مشکل مواجه کرده است.
این افزایش هزینه‌ها چالش‌های خاصی را برای عطرسازان مستقل و فعال در زمینه عطرسازی نیش به‌وجود می‌آورد، زیرا این عطرسازان معمولا فاقد منابع مالی کلان هستند و نمی‌توانند مواد اولیه را هم از سال‌ها قبل در انبارها نگه دارند. بعضی از این عطرسازان درنهایت مجبور می‌شوند که عطرهای عالی خودشان را با مواد اولیه در دسترس بازفرمول‌بندی کنند، درحالی که چنین کاری اساسا به نگرش هنری آنها صدمه می‌زند. مصرف‌کنندگان هم به‌واسطه این تغییرات باید هزینه بیشتری را برای دسترسی به عطرهای دلخواه خودشان پرداخت کنند، درحالی که گاهی اوقات مجبورند با تغییرات اجباری در نمایه آروماتیک عطر محبوبشان کنار بیایند.
کنترل کیفیت در وضعیت تغییرات اقلیمی
وقتی که مواد اولیه عطرسازی در سطح ساختار مولکولی دچار تغییر می‌شوند، حفظ استانداردهای کیفی هم دشوارتر خواهد شد. عطرسازان باید دائما مواد اولیه را ارزیابی کنند و فرمولاسیون محصولشان را برای محافظت از ساختار کلی و کلیدی‌اش با شرایط جدید وفق بدهند. این فرایند کنترل کیفیت برای بعضی از خانه‌های عطرسازی (مخصوصا عطرسازی نیش) بسیار مهم است، زیرا شهرت خاص این خانه‌های عطرسازی به مواد اولیه استثنایی و نایاب بستگی دارد. به همین دلیل هم بسیاری از این خانه‌های عطرسازی درحال سرمایه‌گذاری بر روی تکنیک‌های پیشرفته تحلیلی برای ارزیابی ترکیب شیمیایی مواد اولیه خودشان هستند که به آنها امکان می‌دهد تا در صورت لزوم، تنظیمات دقیقی را در فرمولاسیون عطرهایشان به انجام برسانند.
سازگارسازی صنعت عطرسازی با شرایط جدید: نوآوری در آفرینش عطرهای طبیعی
صنعت عطرسازی طبیعی پس از مواجهه با این تغییرات اقلیمی و چالش‌های بی‌سابقه‌اش از حرکت باز نایستاده است. از شیوه‌های کشت و برداشت پایدار تا فناوری‌های پیشرفته استخراج، عطرسازان درحال یافتن راه‌های نوآورانه برای سازگاری با شرایط اقلیمی متغیر هستند.
کشت و برداشت پایدار
برندهای پیشرو در زمینه عطرهای طبیعی درحال سرمایه‌گذاری در برنامه‌های کشت و برداشت پایدار یا دوستدار محیط زیست هستند تا هم از گونه‌های گیاهی آسیب‌پذیر محافظت کنند و هم عرضه مداوم آنها را در آینده تضمین کنند. ابتکارات این برندها عمدتا شامل همکاری مستقیم با جوامع محلی برای توسعه‌بخشی به روش‌های کشت و برداشت است که می‌تواند کیفیت دستیابی به محصول نهایی را در شرایط اقلیمی متغیر به سطح مناسبی برساند. برای مثال، بعضی از کمپانی‌ها با کشتکاران کندر در سومالی همکاری می‌کنند تا روش‌های پایدارتری را برای دستیابی به این ماده اولیه عطرسازی اجرا کنند؛ روش‌هایی که از درختان در برابر برداشت بیش‌ازحد و کنترل‌نشده محافظت می‌کنند و همزمان درآمد پایداری را برای جوامع محلی فراهم می‌آورند. این برنامه‌ها شامل تلاش برای احیای جنگل‌ها و توسعه تکنیک‌های کشت مقاوم در برابر خشکسالی هستند.
ابتکارات مشابهی هم برای چوب صندل در استرالیا، خس‌خس هائیتی و گل رز بلغارستانی انجام می‌شوند که همگی جزو منابع اولیه کلیدی در ساخت عطرهای طبیعی هستند. خانه‌های عطرسازی با سرمایه‌گذاری برای محافظت از زنجیره تأمین، هم از منافع تجاری خود و هم از میراث فرهنگی عطرسازی در برابر تأثیر گرمایش زمین بر گیاهان عطرساز دفاع می‌کنند.
نوآوری تکنولوژیکی در استخراج
صنعت عطرسازی امروزه از نوآوری‌های تکنولوژیکی که کشت و برداشت را به حداکثر می‌رسانند و همزمان پیامدهای منفی زیست‌محیطی را به سطح حداقل می‌آورند، استقبال می‌کند. روش‌های استخراج سنتی مانند تقطیر بخار و استخراج با حلّال درواقع درحال اصلاح و بعضا جایگزینی با روش‌های کارآمدتر هستند.
«استخراج با CO2 فوق‌بحرانی» یکی از نویدبخش‌ترین شیوه‌های جدید است. این تکنیک از دی‌اکسید کربن تحت فشار برای استخراج ترکیبات معطر استفاده می‌کند و مزیت‌های متعددی نسبت به روش‌های سنتی دارد:
- مصرف انرژی کمتر و ایجاد آلاینده‌های کمتر
- بدون باقی ماندن حلّال شیمیایی در محصول نهایی
- توانایی هدف‌گیری دقیق مولکول‌های معطر خاص
- کاهش مصرف آب
این تکنولوژی‌های جدید درواقع راهکارهای نوینی را برای حفظ کیفیت در اختیار عطرسازان قرار می‌دهند، درحالی که تأثیرات منفی فرایندهای تولید بر محیط زیست را کمتر می‌کنند.
بیوتکنولوژی: آفرینش مولکول‌های شبیه به عناصر طبیعی
شاید بحث‌برانگیزترین استراتژی برای سازگارسازی صنعت عطرسازی با تغییرات اقلیمی و مقابله با مشکل کمبود منابع طبیعی عطرسازی، همین بیوتکنولوژی باشد. بعضی از کمپانی‌ها از فرایندهای تخمیرسازی برای ساختن مولکول‌های معطر مشابه با عناصر طبیعی استفاده می‌کنند تا میزان فشار بر منابع طبیعی تهدیدشده را کاهش بدهند. برای مثال، مولکول‌های معطر چوب صندل اکنون از طریق تخمیرسازی تولید می‌شوند و می‌توانند جایگزین خوبی برای درختان طبیعی چوب صندل باشند که رشد آهسته‌ای دارند. رویکردهای مشابهی هم برای آفرینش دیگر مواد اولیه حساس مانند چوب عود، که یکی از گران‌بهاترین مواد اولیه در عطرسازی است، درحال انجام هستند.
البته این رویکرد، پرسش‌های فلسفی خاصی را هم در اجتماع علاقه‌مندان به عطرهای طبیعی مطرح کرده است: آیا یک مولکول ساخته‌شده در آزمایشگاه که فقط از نظر شیمیایی با نوع مشابه در طبیعت یکسان است، همچنان «طبیعی» محسوب می‌شود؟ طرفداران ایده اصالت‌گرایی قطعا پاسخ منفی به این پرسش می‌دهند. با این‌حال، بعضی‌ها نیز کمک گرفتن از بیوتکنولوژی را یکی از راه‌حل‌های عملی برای مقابله با کمبود منابع طبیعی عطرسازی و تأثیر گرمایش زمین بر گیاهان عطرساز می‌دانند و می‌گویند که با بیوتکنولوژی می‌توان بقای روایح سنتی در شرایط اقلیمی متغیر را تضمین کرد. این بحث اساسا پرسش‌های گسترده‌تری را در مورد اصالت و سازگاری با تغیرات اقلیمی به‌وجود می‌آورد که به بسیاری از صنایع دستی هم سرایت می‌کند. واضح است که پاسخ‌های ساده و روشنی برای این پرسش‌ها وجود ندارند، اما خود گفت‌وگو پیرامون این سوالات به نحوه تفکر ما درباره آفرینش عطرهای طبیعی شکل می‌دهد.
ظهور عطرهای خاص و مبتنی بر آگاهی نسبت به شرایط اقلیمی
فراسوی تلاش برای سازگارسازی صنعت عطرسازی با شرایط جدید، بعضی از عطرسازان و خانه‌های عطرسازی می‌کوشند که افزایش آگاهی نسبت به شرایط اقلیمی را به کانون هویتی فعالیت یا برند خودشان تبدیل کنند. این پیشگامان درحال آفرینش عطرهایی هستند که نه‌تنها در برابر چالش‌های اقلیمی مقاومت می‌کنند، بلکه با شیوه‌های پایدار و احیاکننده سعی دارند که فعالانه به رویارویی با این چالش‌ها بروند.
عطرسازی با رویکرد مثبت نسبت به شرایط اقلیمی و محیط زیست
یکی از جنبش‌های روبه‌رشد در قلمروی عطرهای خاص و نیش با تمرکز بر رویکرد مثبت نسبت به شرایط اقلیمی و محیط زیست شکل می‌گیرد. این رویکرد درواقع فقط به حداقلی‌سازی آسیب‌های تولید به محیط زیست توجه ندارد، بلکه فعالانه به نفع محیط زیست عمل می‌کند. ابتکارات کاربردی در این رویکرد به ترتیب زیر هستند:
شیوه‌های کشاورزی احیاکننده که سلامت خاک را بهبود می‌بخشند و کربن را جدا می‌کنند.
نوآوری در بسته‌بندی محصول نهایی که پلاستیک را حذف می‌کند و ضایعات را کاهش می‌دهد.
استفاده از انرژی تجدیدپذیر در همه مراحل تولید
سرمایه‌گذاری در حافظت از تنوع زیستی در مناطق تأمین‌کننده مواد اولیه.
بعضی از برندها حتی درحال توسعه‌بخشی به فرمولاسیون‌هایی برای عطرها هستند که مواد اولیه گرفته‌شده از پروژه‌های کشاورزی احیاکننده را برجسته می‌کنند و ارتباط مستقمی را بین انتخاب‌های مصرف‌کننده و اثرگذاری مثبت بر محیط زیست نشان می‌دهند.
شفافیت و قابلیت ردیابی
خانه‌های عطرسازی همگام با رویکرد مثبت نسبت به شرایط اقلیمی و محیط زیست، پایبندی به شفافیت در مورد زنجیره‌های تأمین و نوع تأثیرگذاری فرایندهای تولید بر محیط زیست را پذیرفته‌اند. این رویکرد به مصرف‌کنندگان اجازه می‌دهد تا انتخاب‌های آگاهانه‌ای داشته باشند، درحالی که به گسترش اعتماد در صنعتی کمک می‌کند که به‌طور تاریخی و سنتی در مورد فرمولاسیون و منابع اولیه‌اش پنهان‌کاری می‌کرده است.
فناوری‌های ردیابی دیجیتال هم قابلیت ردیابی بی‌سابقه‌ای را فراهم می‌کنند و درنتیجه بعضی از برندها این امکان را در اختیار مصرف‌کنندگان می‌گذارند که وضعیت مواد اولیه را از مزرعه تا بطری دنبال کنند. این شفافیت باعث ایجاد مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گویی مسئولانه می‌شود، درحالی که به مصرف‌کنندگان هم درباره رابطه پیچیده بین تغییرات اقلیمی و ساخت عطرهای پایدار محیط زیست و صنعت سبز عطرسازی آموزش می‌دهد.
مواد اولیه بازیافت‌شده: یافتن چیزهای ارزشمند در میان زباله‌ها
نوآوری در آفرینش عطرها اکنون شامل استفاده از مواد اولیه بازیافت‌شده هم می‌شود؛ یعنی همان مواد اولیه‌ای که از انواع مواد زائد در صنایع مختلف به‌دست می‌آید. برای مثال، بعضی از عطرسازان درحال کار با عناصر و مواد اولیه زیر هستند:
تراشه‌های چوب که از عملیات‌های جنگل‌پروری پایدار و دوستدار محیط زیست به‌دست می‌آیند.
عصاره مرکبات استخراج‌شده از پوست میوه‌هایی که در فرایند تولید آبمیوه مصرف شده‌اند.
عصاره‌های رز و یاس که از گل‌هایی گرفته شده‌اند که استانداردهای بصری در صنعت گل را ندارند.
این رویکردها درواقع میزان تولید ضایعات را کاهش می‌دهند، درحالی که فشارهای بحران‌ساز در روند تولید مواد اولیه عطرسازی را هم کم می‌کنند ــ یک برنامه برد‌ـ‌برد برای محافظت از محیط زیست و به‌کارگیری خلاقیت‌های نوین در ساخت عطرها.
نقش مصرف‌کننده: حمایت از عطرهای پایدار و دوستدار محیط زیست
از آنجایی که تغییرات اقلیمی و مشکلاتی مانند تأثیر گرمایش زمین بر گیاهان عطرساز یا کمبود منابع طبیعی عطرسازی باعث تغییرات مختلفی در روند تولید عطرها می‌شود، مصرف‌کنندگان هم از طریق تصمیمات خرید و عادات مصرف، نقش مهمی در حمایت از شیوه‌های پایدار و دوستدار محیط زیست ایفا می‌کنند.
انتخاب‌های آگاهانه
مصرف‌کنندگانی که به تاثیرات و پیامدهای عطرها بر محیط زیست اهمیت می‌دهند، توجه ویژه‌ای به بررسی و تحقیق دارند. این مصرف‌کنندگان به‌دنبال برندهایی می‌گردند در مورد مواد اولیه عطرسازی، شیوه‌های تأمین و ابتکاراتشان برای محافظت از محیط زیست همیشه براساس شفافیت عمل می‌کنند. سوالاتی که از نظر این افراد هنگام انتخاب عطرها اهمیت دارند، به ترتیب زیر هستند:
آیا برند مورد نظر در مورد چگونگی تامین مواد اولیه و محل کشت و برداشت واقعی آنها شفافیت دارد یا نه؟
آیا برند مورد نظر، روابط مستقیمی با تولیدکنندگان دارد یا از طریق واسطه‌های متعدد فعالیت می‌کند؟
برند مورد نظر، کدام گواهینامه‌ها و تاییدیه‌های معتبر را در زمینه محافظت از محیط زیست کسب کرده است؟
آیا برند مورد نظر به بحث از تغییرات اقلیمی و استراتژی‌های سازگارسازی عطرسازی با شرایط اقلیمی جدید اهمیت می‌دهد؟
آن دسته از خانه‌های عطرسازی که آینده‌نگر هستند و تغییرات اقلیمی را جدی می‌گیرند، پاسخ‌های واضح و معقولی به این سوالات می‌دهند و اطلاعات دقیقی را در مورد شیوه‌های عملکردشان در اختیار مخاطبان می‌گذارند.
عطرهای واقعا طبیعی
اصطلاح «عطر طبیعی» می‌تواند گیج‌کننده و دردسرساز باشد، زیرا در اکثر کشورها هیچ تعریف مشخص و دقیقی برای آن وجود ندارد. بنابراین بعضی از عطرهایی که با عنوان «طبیعی» بسته‌بندی می‌شوند، می‌توانند حاوی ترکیبات مصنوعی یا مواد طبیعی استخراج‌شده با حلّال‌های شیمیایی باشند. اما کسانی که واقعا به‌دنبال عطرهای طبیعی می‌گردند، سراغ برندهایی می‌روند که تعریف واضح و شفافی از «عطر طبیعی» دارند و فهرست مواد تشکیل‌دهنده هر عطر را کامل و بدون پنهان‌کاری در اختیار مشتریان می‌گذارند. بسیاری از تولیدکنندگان معتبر عطرهای طبیعی تصریح می‌کنند که فقط از اسانس‌های روغنی، عصاره‌های خالص و مواد مشتق‌شده از عناصر طبیعی استفاده می‌کنند.
ارج نهادن به تنوع و تغییر
احتمالا مهم‌ترین کاری که مصرف‌کنندگان دوستدار محیط زیست می‌توانند انجام بدهند، این است که انتظارات خودشان در مورد ثبات در فرمولاسیون عطرها را با شرایط جدید وفق بدهند. به همین دلیل هم بعضی از مصرف‌کنندگان می‌کوشند یاد بگیرند که از تغییرات ظریفی که احتمالا به‌واسطه تغییرات اقلیمی در ساخت و تولید عطرها به‌وجود می‌آیند، استقبال کنند. این تغییر چشم‌انداز ــ یعنی اصرار نکردن به حفظ استانداردهای ثابت و ارج نهادن به تغییر و تنوع طبیعی ــ نشان‌دهنده رابطه‌ای اصیل و صمیمی با طبیعت و با سیاره درحال تغییر ما است که محصولات مختلفی را برای عطرسازی در اختیار انسان‌ها می‌گذارد.
چشم‌انداز آینده: عطرسازی در شرایط تغییرات اقلیمی
با ادامه تغییرات اقلیمی، آینده برای صنعت عطرسازی چگونه خواهد شد؟ درحالی که چالش‌های ناشی از این مسئله مطمئنا شدیدتر خواهند شد، دلایلی هم برای خوش‌بینی محتاطانه در مورد ظرفیت‌های صنعت عطرسازی برای سازگارسازی خود با شرایط جدید و حتی رشد و شکوفایی بیشتر وجود دارد.
ظهور روندهای نو و نوآوری‌های متفاوت
چندین روند کلیدی احتمالا در شکل‌بخشی به آینده عطرسازی نقش دارند:
بومی‌سازی: در آینده، عطرسازان بیشتری با مواد اولیه بومی و محلی کار می‌کنند تا انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از فرایندهای حمل‌ونقل را کاهش بدهند و نقش مثبتی در حمایت از تنوع زیستی منطقه‌ای داشته باشند.
تولید و عرضه فصلی: در آینده، تولیدکنندگان بیشتری به الگوی تولید و عرضه فصلی روی خواهند آورد، چون با این الگو می‌توانند محصول مورد نظرشان را فقط در یک بازه زمانی مشخص که با معیارهای مطلوب تولید همخوانی داشته باشد، عرضه کنند.
رویکردهای هیبریدی: با پیشرفت بیوتکنولوژی، خطوط شفاف بین مواد «طبیعی» و مواد «مصنوعی» محو خواهد شد. بنابراین در ادامه، عطرسازان بیشتری (با هدف محافظت از محیط زیست) از مولکول‌های مصنوعی شبیه به عناصر طبیعی استفاده می‌کنند.
دیجیتالی شدن صنعت عطرسازی: تکنولوژی به‌مرور زمان نقش برجسته‌تری در صنعت عطرسازی ایفا خواهد کرد، از ردیابی مواد اولیه با کمک بلاک‌چین تا فرمولاسیون توسط هوش مصنوعی (AI). همه این ترفندها به عطرسازان کمک می‌کنند تا سازگاری بهتری با تغییرات اقلیمی پیدا کنند.
روایت‌سازی اقلیمی: در آینده، عطرهای بیشتری می‌کوشند که از طریق بازاریابی، معرفی مواد اولیه و حتی نمایه بویایی خودشان به تغییرات اقلیمی اشاره کنند و روایت‌های متفاوتی را درباره سیاره درحال تغییر ما خلق کنند.
محافظت از میراث عطرسازی
از آنجایی که تغییرات اقلیمی و مشکلاتی مانند تأثیر گرمایش زمین بر گیاهان عطرساز، دسترسی به مواد اولیه سنتی عطرسازی را تهدید می‌کنند، تلاش‌ها برای حفظ میراث فرهنگی عطرسازی درحال افزایش است. چندین سازمان درحال ایجاد «کتابخانه‌های» حرفه‌ای برای ثبت فرمولاسیون عطرها و مشخصات مواد اولیه عطرسازی هستند تا دانش سنتی و تاریخی عطرسازی را قبل از نابودی آن در مجموعه‌های ماندگار ثبت کنند. این تلاش‌های حفاظتی شامل محافظت از خود گونه‌های گیاهی هم می‌شود، ازجمله تأسیس بانک‌های بذر گیاهان و راه‌اندازی برنامه‌های حفاظتی برای گیاهان معطر و کاربردی در صنعت عطرسازی. این ابتکارات با محافظت از انواع گونه‌های گیاهی می‌توانند به شناسایی گونه‌های مقاوم‌تر در برابر تغییرات اقلیمی برای کشت و برداشت در سال‌های آینده کمک کنند.
عصر طلایی جدید برای خلاقیت؟
درحالی که تغییرات اقلیمی اساسا چالش‌های جدی و مهمی را برای صنعت عطرسازی به همراه می‌آورند، اما همچنین می‌توانند در رنسانس خلاقیت هم نقش داشته باشند. در طول تاریخ، هنرمندان همیشه با نوآوری‌ها و خلاقیت‌های متفاوت نسبت به محدودیت‌ها و بحران‌ها واکنش نشان داده‌اند و عطرسازان هم از این قاعده مستثنی نیستند.
با کمیاب شدن بعضی از مواد اولیه سنتی عطرسازی یا تغییر ماهیت آنها، عطرسازان درحال کشف مجدد بعضی از عناصری هستند که انگار فراموش شده بودند، درحالی که به اکتشاف ترکیبات جدید هم توجه دارند. این دوران که می‌توان از آن با اصطلاح «نوآوری اجباری» نام برد، درنهایت می‌تواند صنعت عطرسازی را گسترش بدهد و منجر به خلق تجربیات کاملا نو و متفاوت در قلمروی عطرسازی شود. موفق‌ترین عطرسازان آینده احتمالا آفرینشگرانی خواهند بود که به‌جای مقاومت در برابر تغییر، آن را می‌پذیرند و جهان عطرها را به واسطه‌ای برای روایت کردن داستان سیاره زمین تبدیل می‌کنند.
استفاده از «ایزو ای سوپر» در صنعت عطر
صنعت عطر روسیه: از کاخ تزار تا عطرهای مدرن[FAQ]
ندا احمدلو
